رضایت از زندگی در امریکا

امروز هم سرم بسیار شلوغ است و فقط می توانم یک مطلب کوتاه برای شما دوستان عزیز بنویسم. در شرکت ما تغییر و تحولات زیادی رخ داده است و تقریبا تمام مدیران ارشد عوض شده اند. بانکی که سهام عمده مجموعه ما را خریده است به مرور زمان مدیران خودش را مستقر کرده است تا زمام امور را به دست بگیرند. برای همین جلسات زیادی داریم و من هم باید در آن شرکت کنم. بعضی وقت ها هم کنفرانس های تلفنی بین ادارات مختلف برگزار می شود که من واقعا از آن متنفر هستم. به خاطر اینکه من به این گونه جلسات عادت ندارم و چون قیافه حاضران را نمی بینم متوجه نمی شود که چه کسی با چه کسی حرف می زند. گاهی سوالی را که از یکی دیگر پرسیده شده است جواب می دهم و در جایی که باید جواب بدهم مثل بز ساکت می مانم چون اصلا حواسم به بحث نبوده است و نمی دانم چه چیزی را باید پاسخ بدهم. در ضمن وقتی با یک نفر تلفنی صحبت می کنم مراعات حال من را می کند و طوری صحبت می کند که همدیگر را بفهمیم ولی در وبمینارها چنین خبری نیست و همه لفظ قلم صحبت می کنند. دوستانی که در ایران هستند و هنوز تجربه زندگی کردن در امریکا را ندارند ممکن است متوجه میزان اهمیت زبان انگلیسی در کار و زندگی یک مهاجر نباشند چون خود من هم به طرز احمقانه ای فکر می کردم که اگر شش ماه در امریکا باشم زبانم فول می شود! البته اوضاع و احوال کسانی که سن و سال کمتری دارند و در امریکا وارد مدرسه و دانشگاه می شوند فرق دارد. آنها فرصت کافی دارند که تسلط خود را به زبان انگلیسی افزایش دهند و مراودات آنها با همکلاسی های خود مثل محیط کار چندان جدی نیست. زیرا شما در دانشگاه و یا مدرسه پول می دهید که علم بیاموزید و در کنار آن زبان انگلیسی هم می آموزید ولی در محیط کار کسی به شما  پول نمی دهد که شما تازه زبان انگلیسی یاد بگیرید.

دوستان زیادی از من در مورد رضایت از زندگی در امریکا سوال می کنند و می خواهند بدانند چرا بعضی از مهاجران از زندگی خود در امریکا راضی نیستند. راستش این مسئله دلایل بسیار زیادی دارد و بیشتر کسانی که مدت طولانی را در خارج از زادگاه خود به سر برده اند در مورد درست بودن مهاجرت خودشان تردیدهای بسیاری دارند. سعی می کنم این مسئله را کمی باز کنم تا بتوانیم آن را با یکدیگر بررسی کنیم. من دلایل عدم رضایت از مهاجرت به امریکا را به صورت زیر دسته بندی کرده ام:

1- خطای فکر در مورد تطابق زمانی و مکانی

یکی از مهم ترین و اصلی ترین دلایل این امر این است که ما دچار خطای فکر در برابر تطابق زمانی و مکانی می شویم. به عنوان مثال من عاشق خانه مادربزرگ هستم و هر زمانی که به یاد آن خانه قدیمی با تاقچه های زیبا و حوض وسط حیاط می افتم روحم به آنجا پر می کشد. این تمایل شدید باعث می شود که من به خودم نهیب بزنم که اصلا برای چه من آنجا را ترک کردم؟ اگر در ایران بودم هنوز هم می توانستم به خانه مادربزرگ بروم و خاطرات قدیمی خودم را در آن کوچه بن بست زنده کنم. ولی خطای فکر من اینجا است که در واقع من دلم برای زمان کودکی خودم تنگ شده است و گمان می کنم که با بازگشت به مکانی که قبلا در آن بوده ام می توانم زمان را هم به عقب بازگردانم. بله آنجا بسیار زیبا بود ولی در زمانی که من ده سالم بود و هر روز با عباس دماغو در کوچه فوتبال بازی می کردیم و مادربزرگ من هم جوان بود و من هم هیچ فکری به غیر از دویدن به دنبال توپ نداشتم. حتی اگر امروز من به آن محله و خانه قدیمی برگردم دیگر هیچ وقت آن صحنه ها تکرار نخواهد شد. کسانی که بیست و یا سی سال در امریکا زندگی کرده اند چنان از خاطرات خوش خود در ایران صحبت می کنند و از آمدنشان به امریکا اظهار ندامت و پشیمانی می کنند که انگار اگر مهاجرت نکرده بودند هنوز هم همان آدم سی سال پیش باقی مانده بودند.

2- مقایسه و ارزیابی وضع موجود

حتما تا به حال زیاد شنیده اید که ما می گوییم مثلا اگر فلان خانه را نفروخته بودم الآن قیمتش فلان قدر بود و می توانستم آن را بفروشم و فلان کار را بکنم. یا اینکه مثلا می گوییم عجب اشتباهی کردم پاشدم آمدم تهران الآن اگر در شهرستان خودم بودم این همه بدبختی نداشتم و راحت می رفتم سر مغازه خودم و بر می گشتم. یا اینکه مثلا عموی من می گوید که اگر من از آموزش و پرورش بیرون نیامده بودم الآن بازنشته بودم و کلی هم حقوق می گرفتم و حتی خانه کارمندی هم به من داده بودند. یا اینکه می گوییم نگاه کن من چقدر احمق بودم که زن آتقی قالپاق نشدم و آمدم زن اکبر سیاه شدم. الآن بتول که صورت من را بند می انداخت تا دوزار کف دستش بگذارم با بنز آتقی از جلوی دماغ من ویراژ میدهد و حتی من را آدم هم حساب نمی کند که جواب سلامم را بدهد. یا اینکه ممکن است یکی بگوید که من چقدر نادان بودم که موقعیت خارج رفتن داشتم و آن را از دست دادم و الآن باید در این بدبختی زندگی کنم. خوب راستش اگر پای درددل آدمها بنشینیم در میابیم که همه آنها همواره دارند موقعیت خودشان را با گذشته خود و دیگران مقایسه می کنند تا بتوانند میزان موقیت و رضایت خودشان را از زندگی ارزیابی کنند. بنابراین طبیعی است که مثل همه مردم, یک مهاجر هم همواره در حال ارزیابی میزان درستی عمل مهاجرت خودش است و کوچک ترین ناملایمات زندگی را هم به حساب مهاجرت می گذارد. مثلا اگر در امریکا ورشکسته شود می گوید که من در ایران وضع مالی خیلی خوبی داشتم ولی مهاجرت باعث شد که دار و ندارم را از دست بدهم و مجبور شوم برای گذران زندگی عملگی کنم. یا اینکه اگر درامریکا هر اتفاق بدی برایش بیفتد آن را به حساب مهاجرت می گذارد در حالی که همیشه برای مردم و در هرکجای کره زمین اتفاق بد هم در کنار اتفاق خوب رخ می دهد.

3- عدم مهارت های اجتماعی لازم

یکی از عواملی که سبب نارضایتی مهاجر از وضعیت موجود خود می شود کمبود و یا عدم مهارت اجتماعی لازم در یک جامعه جدید است. معمولا مهارت های اجتماعی یکی از موارد مهم تعیین کننده میزان طبقه اجتماعی افراد است. در اکثر موارد مهاجرها به علت عدم تسلط به زبان و فرهنگ بومی در سطوح پایین تری از طبقات اجتماعی جامعه قرار می گیرند و حتی دانش و پول نیز نمی تواند آنها را در سطح مورد نظر و شایسته آنها قرار دهد. به عنوان مثال ممکن است که من با این سابقه کار و دانش فنی در حد یک مدیر ارشد باشم ولی چون به فرهنگ و زبان این جامعه تسلط ندارم جایگاه من چند مرتبه پایین تر از آن چیزی است که ممکن است مورد نظر من باشد و این امر می تواند زمینه نارضایتی من را در امر مهاجرت فراهم کند. بسیاری از افراد تحصیلکرده نیز هستند که به خاطر عدم مهارت اجتماعی قادر به ارائه دانش خود نیستند و مجبور هستند در شغل هایی مشغول به کار شوند که بسیار پایین تر از سطح توقع آنها است و حتی شما ممکن است ببینید که یک لیسانسه در امریکا عملگی می کند. آن طوری که من شنیده ام در کانادا وضع به مراتب وخیم تر است و مهندسان و دکتران در حال مسافرکشی و کار در رستوران هستند. ولی علت اصلی این نیست که آنها دانش کافی را در رشته خود ندارند بلکه علت این است که آنها مهارت اجتماعی لازم را برای ارائه دانش خود ندارند و کارفرما برای استخدام آنها رغبتی به خرج نمی دهد. مهارت اجتماعی دقیقا مثل بسته بندی یک کالا است و بعضی وقت ها شما حاضر هستید که مبلغ بیشتری را برای یک کالایی که در بسته بندی زیبا و مطمئن قرار دارد و با استانداردهای شما همخوانی دارد را پرداخت کنید.

البته موارد زیادی در عدم رضایت یک فرد مهاجر موثر است ولی از آنجایی که قرار شد کم بنویسم و همیشه بنویسم موارد دیگر را به عهده عزیزانی که در امریکا هستند می گذارم تا در مورد آن توضیح دهند.