علاءالدین

راستش در این مدت دو بار مطلب نوشتم و هر دوی آنها را قبل از انتشار پاک کردم. از بس فکرم به خرید خانه مشغول شده است که شده ام مثل حاجی بازاری هایی که مدام از داراییها و اموال خودشان حرف می زنند. واقعیت این است که امثال من باید یک لاقبا باشند تا وجودشان ارزش پیدا کند در غیر اینصورت بدرد لای جرز هم نخواهم خورد. شده ام یک مرفه بی درد که از روی شکم سیری حرف می زند. واقعیت این است که ما عادت کرده ایم که برای بقای خود و اطرافیانمان و رهایی از گرسنگی مبارزه کنیم و عادت کرده ایم که برای گرفتن حق خود از دیگران بجنگیم. تک تک ما در ایران جنگجو هستیم و وقتی ما را به یک منطقه غیر جنگی میبرند احساس بی عاری و بیهودگی به ما دست می دهد.

شاید خیلی از شما فکر کنید که من انسان سخت کوش و پر تلاشی هستم که توانسته ام در امریکا به اندازه خودم موفق باشم ولی نظر من در مورد خودم اینطور نیست. اگر در ایران یک درجه تنبل بودم اینجا ده درجه تنبل شده ام. علت آن هم خیلی ساده است و بخاطر این است که من الآن در لبه تیغ راه نمی روم. اگر در ایران یک ماه حقوق نمی گرفتم وسایلم سر کوچه بود و می بایست راه می افتادم و دست نیاز به سمت فامیل و آشنا دراز می کردم تا بلکه وامی به من بدهند و اموراتم بگذرد. البته هیچوقت چنین اتفاقی نیفتاد و من همیشه روی پای خودم بودم ولی این فکر همیشه با من بود که اگر کارم را از دست بدهم چنین اتفاقی خواهد افتاد.

ولی در امریکا اگر بی کار شوم تا یک سال ماهی نزدیک دو هزار دلار حقوق بیکاری می گیرم و حتی یک سال دیگر هم می توانم آن را تمدید کنم. مثل این است که به شما بگویند از روی لبه یک دیوار پنج متری عبور کنید و به سمت دیگر آن بروید. در ایران شما می دانید که اگر از آن بالا بیفتید خواهید مرد و تنها پشت گرمی شما این است که اطرافیان شما دستتان را بگیرند و نگذارند که سقوط کنید. ولی در امریکا یک طناب محافظ به شما وصل است و شما می دانید که اگر تعادلتان را از دست بدهید و سقوط کنید آن طناب شما را آویزان نگه می دارد و از برخورد شما به زمین جلوگیری می کند. خوب معلوم است که در این حالت شما با خیال آسوده و اعصاب راحت از روی دیوار خواهید گذشت و اگر هم بترسید ناشی از بی روحیه بودن و ضعف روحی خودتان است نه شرایط موجود.

بی خود نبود که آقای مولوی گفت مرد را دردی اگر باشد خوش است, درد بی دردی علاجش آتش است. احتمالا او هم در زمان گفتن این شعر درد بی دردی داشته است و شکمش هم سیر بوده است. من فکر می کنم که منظور آقای مولوی از آتش در این بیت زن باشد چون زن گرفتن با اینکه گرفتاری در آتش است و درد سوختن دارد ولی لااقل درد بی دردی را درمان خواهد کرد. البته این شعر فقط برای امریکا کاربرد دارد چون در ایران مردم به اندازه کافی درد دارند و نیازی به درمان درد بی دردی ندارند. در امریکا ازدواجها و مسائل دیپلماتیک همراه با داستانهای دراماتیک و زجرها و شکنجه های خاص خودش است که لااقل درد بی دردی آنها را جبران کند. بهرحال هر مرد و زنی حتی اگر امریکایی باشد وقتی ببیند که همسرش در بغل فرد دیگری است آنقدر درد می کشد که درد بی دردی خود را فراموش کند. اگر فیلم آنفیتفول یا بی وفا را ببینید, متوجه می شوید که یک خانواده امریکایی که در رفاه کامل زندگی می کند و غصه پول آب و برق و اجاره خانه و غذا و میوه را ندارد, چگونه با مسائل دراماتیک و دیپلماتیک برای خودشان مشکلات عدیده ایجاد می کنند.

ممکن است من را مسخره کنید و یا به من بخندید ولی من حسرت دورانی را می خورم که در یک خانه کوچک در نظام آباد زندگی می کردیم. شبهای زمستان با یک چراغ علاءالدین که همیشه بوی نفت می داد اطاق را گرم نگه می داشتیم. کتری آب بر روی چراغ زوزه می کشید و بخارش پنجره ها را مات می کرد. سفره در وسط اطاق پهن می شد و هشت نفر آدم دور آن می نشستیم. اگر مرغ و یا گوشتی در غذا بود مادر بزرگ آن را به قسمت مساوی بین همه تقسیم می کرد تا به هر نفر یک تکه کوچک برسد. معمولا من و داییم سر اینکه تکه گوشت کدام یک از ما بهتر و یا بزرگتر بود با هم جدال می کردیم و پدربزرگ فریاد می زد که هش کره خرها! عذایتان را بخورید. می دانم که زیبایی آن دوران فقط در ذهن کودکانه من نقش بسته است و واقعیت آن برای افرادی که مسئول گذران امور خانواده بوده اند زجرآور و دردناک بوده است و احتمالا همین دردهای مشترک اقتصادی به همراه کوچک بودن فضای زندگی, انسانها را به یکدیگر نزدیکتر می ساخته است.

دیروز وقتی به خانه جدیدم رفتم تا آن را دوباره بررسی کنم به این فکر کردم که در این هفتاد سالی که از عمر این خانه می گذرد چه خانواده هایی در اینجا زندگی کرده اند و چه ماجراهایی داشته اند. احتمالا هر گوشه و کنار این خانه برای آنها پر است از خاطرات ریز و درشتی که در کنار یکدیگر داشته اند. و متوجه شدم که من چقدر با آنها بیگانه هستم. من از کلمه تعلق خیلی بدم می آید و اصولا با استفاده مادی و معنوی از این کلمه مشکل دارم و آن را یک خیال واهی می دانم. ولی دیروز برای اولین بار دریافتم که تعلق مناسب ترین کلمه ای است که می توانم در آن شرایط به کار بگیرم و بگویم که من به این مکان تعلق ندارم.

می خواستم این متن را هم مانند دو متن گذشته پاک کنم ولی پیش خودم گفتم که شاید شما فکر کنید که من شما را فراموش کرده ام. فعلا شما تنها یادگاران من از گذشته خودم هستید و نمی خواهم که این ارتباط قطع شود. بنابراین هر آنچه را که هست باقی می گذارم که شما هم بخوانید.

روزتان خوش